|
|
De eerste 2 versterkte stukken van de dijk op Marken zijn
bijna klaar. Eind juli 2025 gaan deze proefvakken open voor
bewoners en bezoekers. Dan is goed te zien hoe de nieuwe
dijk eruit komt te zien: steen aan de buitenkant, en klei
met later nog gras aan de binnenkant.
De stenen tegen de dijk vormen de eerste bescherming tegen
golven. Dit voorkomt erosie. Deze stenen zijn belangrijk
voor een sterke dijk die jarenlang mee moet gaan. Waar komen
die stenen vandaan en waarom gebruiken we juist deze?
Bij de waterlijn worden stortstenen toegepast. Die breken de
kracht van de golven. De zetstenen daarboven beschermen de
dijk tegen erosie.
Stortsteen uit België
Op het onderste deel van de dijk, bij de waterlijn, wordt
stortsteen toegepast. Dit is meestal kalksteen. Ook op
Marken is dat het geval. Dit kalksteen bestaat uit miljoenen
jaren oude versteende schelpen en afzettingen. Ondanks dat
ze grotendeels uit zicht blijven, vormen de stortstenen de 1e
verdedigingslinie tegen het water. Wanneer een golf op deze
stenen botst, wordt de kracht al aanzienlijk verminderd
voordat de golf de stenen hogerop de dijk bereikt.
Basalt
De laag stenen op het talud van de dijk, zetsteen genoemd,
bestaat uit zogeheten basaltzuilen. Basalt is een vulkanisch
gesteente. Het staat bekend om zijn hardheid en
duurzaamheid. Bij de dijkversterking op Marken hergebruiken
we dan ook de oude basaltzuilen. Zetsteen helpt om golven
die tegen de dijk slaan af te zwakken en erosie van de kern
van de dijk te voorkomen.
De stortstenen van de dijk op Marken komen uit deze groeve
in Doornik in België. Vervolgens gaan ze per schip naar
Marken.
Per schip naar Marken
Omdat Nederlandse kalksteen te zacht is, halen we het
stortsteen voor Marken uit België. Via gecontroleerde
explosies worden in de groeve grote brokken losgemaakt. Deze
stenen worden ter plekke gesorteerd en per schip naar
Nederland vervoerd. De reis naar Marken duurt ongeveer 3
dagen. Transport over water is een efficiënte en duurzame
keuze om grote hoeveelheden steen te verplaatsen. Eenmaal
aangekomen storten we de stortstenen in het water.
Met de hand gelegd
Daarna begint het echte ambacht: het leggen van de
basaltzuilen op de dijk. Dat gebeurt nog steeds met de hand:
een vak dat nog maar weinig mensen in Nederland beheersen.
De stenen worden netjes tegen elkaar aan gerold en gezet,
precies zoals dat vroeger ook ging.
Strenge kwaliteitseisen
Zowel de stortstenen als de basaltzuilen moeten aan strenge
eisen voldoen. Voor elk deel van de dijk berekenen we
precies welke soort, grootte en zwaarte nodig is. De
basaltzuilen hebben hun kracht al bewezen. Die mogen nog
eens 50 jaar mee. De stortstenen komen met certificaten die
laten zien dat ze bestand zijn tegen vorst, dooi en erosie.
Zo weten we zeker dat de dijk de kracht van het Markermeer
en de Gouwzee aankan.
|
|
Foto: Frank Janssens
